Ποντόρμο, Γιάκοπο Καρούτσι, ο επονομαζόμενος-

(Pontormo). Ιταλός ζωγράφος (Ποντόρμο, Έμπολι 1494 – Φλωρεντία περίπου το 1556). Μαθήτευσε στα εργαστήρια του Λεονάρντο, του Πιέρο ντι Κόζιμο, του Μαριότο Αλμπερτινέλι και περί το 1512 στο εργαστήριο του Αντρέα ντελ Σάρτο. Ο Π. είναι ένας από τους πιο ευαίσθητους μανιεριστές της Τοσκάνης. Στον ήρεμο κόσμο του Αντρέα ντελ Σάρτο εισάγει ένα ελαφρό πνεύμα αστάθειας και άγχους που διαταράσσει τη φευγαλέα ισορροπία του πίνακα. Τόσο στα θρησκευτικά ή μυθολογικά έργα του, όσο και στις προσωπογραφίες, εκείνο που τον ενδιαφέρει δεν είναι η προοπτική ακρίβεια του χώρου, η οποία δίνει ενότητα στη σκηνή, αλλά και ένα τόνο αφηγηματικό και κάπως απόμακρο, τον ενδιαφέρει να «παρουσιάζει» και όχι να «αναπαριστά». Ο Π. εκφράζει αυτή την ευαισθησία του με βασικά ισάξια τεχνικά στοιχεία το σχέδιο, το χρώμα και το φως. Από τον Ντίρερ και τον Μιχαήλ Άγγελο διδάσκεται ορισμένα μορφολογικά δεδομένα, κυρίως όμως το καινούργιο ενδιαφέρον για τον άνθρωπο. Το πρώτο σημαντικό έργο του είναι ο πίνακαςΒισντόμινιγια την Αγία Τράπεζα του Αγίου Μιχαήλ στη Φλωρεντία (1518), όπου οι μορφές ακολουθούν μια διάταξη σε ύψος και όχι σε βάθος. Έργα του 1518-19 είναι οι ζωντανοί μικροί πίνακες με θέματα από τοΒίο του Ιωσήφ, σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου και στη Συλλογή Ντέσμπρο στο Πανσάγκερ. Στην προσωπογραφία τουΚοσμά του Πρεσβύτερου της Πινακοθήκης Ουφίτσι (1518), επηρεασμένη από το Ντίρερ, η γραμμή γίνεται πιο σκληρή και το χρώμα μεταλλικό. Ακολουθεί η ήρεμη περίοδος των τοιχογραφιών της Έπαυλης των Μεδίκων στο Πότζιο α Καϊάνο με τις Σκηνές των Παθών(1522 – 1524), για να επανέλθουν οι δραματικές συνθέσεις στην Τσερτόζα ντελ Γκαλούτσο. Από τα σημαντικότερα έργα του είναι το Δείπνο εις Εμμαούς(1525) για την Τσερτόζα ντελ Γκαλούτσο, ηΑποκαθήλωση της Σάντα Φελιτσιτά(1526 – 1528), η Επίσκεψη του Καρμινιάνο(1528 – 1530). Από τα τελευταία έργα του δεν σώζεται τίποτε σχεδόν. Αξιόλογες για την ψυχολογική διείσδυση είναι οι προσωπογραφίες του. Ποντόρμο: ο πίνακας «Βισντόμινι» για την Αγία Τράπεζα του Αγίου Μιχαήλ στη Φλωρεντία.